Metropułitana de Londra

	Metropułitana de Londra
	;
Dati
Sorte	Metropułitana
Parte de	Transport for London
Costrusion	1890
Vertura	10 de zenaro del 1863
Caraterìsteghe
Stato de dòpara	in dòpara
Stazione della metropolitana di Londra (it) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg	270
Lìnea de metro	11 (23 de disenbre del 2007)
Lìnea de metro	12 (1994–22 de disenbre del 2007)
Pozision
Rejon aministrativa	Granda Londra (Inghiltera)
	51°29′34″N 0°06′03″W
Formà da	linea Bakerloo (it) ; linea Northern (it) ; linea Metropolitan (it) ; linea Piccadilly (it) ; linea Victoria (it) ; linea Waterloo & City (it) ; linea Jubilee (it) ; East London Line (it) ; linea Central (it) ; linea Hammersmith & City (it) ; linea Circle (it) ; linea District (it) ; Elizabeth line (it)
Atività
Zestor - oparador	Transport for London e London Underground Limited
Pasajeri	1 337 000 000 (2019)
Ligo web	tfl.gov.uk…

La metropułitana de Londra (in ingleze – London Underground), ła ze ła pì antiga rete metropułitana del mondo^[1] e ła pì estendesta d'Eoropa e ła prima a doparar treni ełètreghi^[2]. Ła dà el ghea servìsio ogni dì de l'ano forché inte el 25 de disenbre, e inte i dì de Vènare e Sabo ła funsiona, in racuante lìnee, 24 ore par dì.

La metropułitana de Londra, zestionada da ła Transport for London, ła ze sta inaugurada inte el 10 de zenaro del 1863 e ła conta 382 stasion sparpagnae in tuta l'àrea de ła Grande Londra. La vełosità mèdia comerciałe dei treni (conprendeste łe fermae) łe ze paro a 33 km/h

. El zestionador el stima che ogni treno de ła metropułitana el percora sirca 123600 km

ogni ano^[3] (paro a sirca tre ziri inte ła sirconferensa de ła Tera).

I ingresi notai ogni ano i ze sirca 1 073 000 000,

mentre contando solché i sìngułi pasajeri el nùmaro el ze de sirca 28 milioni^[4].

La metropułitana de Londra ła vien comunemente ciamada da ła so utensa ingleza col nome de The Tube ("El Tubo") par via de ła forma dei so tùnel, a sesion sircołare.

Istòrego

Scavi par ła costrusion de ła stasion de Westminster

La prima lìnea de ła metropułitana ła ze sta verzesta sensa serimònia inte el 10 de zenaro del 1863. El sistema ła ze sta ricepio co grando entuziasmo da ła popołasion londineza, tanto che l'ano dopo ghe zera za pì de 260 projeti de nove lìnee, de łe cuałe łe ze sta fazeste parò solché cheła intrà Westminster e South Kensington inte el 1868, zestionà da ła Metropolitan Railway.

El zera sta inte ła prima metà del Novezento el perìodo de oro par ła metropułitana londineze^[5]. El desviłupo el ze rivà de colpo: inte el 1898 ła ze sta inaugurada ła Waterloo & City Line^[6], inte el 1904 ła Great Northern & City, inte el 1906 ła Bakerloo e la Piccadilly, inte el 1907 el ze sta invese ła volta de ła Hampstead Tube.

Inte l'època ła conpagnia che ła zestionava ła rete metropułitana ła se ciamava Underground Electric Railways Company, a ła cuała se ga da reconósarghe ła reałizasion de ła prima mapa de ła Metro de Londra.

Durante de ła seconda guera mondiałe ła metropułitana ła vegnea doparada cofà refujo antiaèreo de na portada de 8 000 persone par ogni liveło e łe stasion łe zera stai adeguae a imagazinamenti tarai sototera^[7].

De sevente, łe zera vegneste fate numarévułe inovasion, intrà łe cuałe l'introdusion dei mułineło de entrada e dei treni automàteghi.

Notasion

↑ Wolmar 2004, pàg. 18.
↑ Wolmar 2004, pàg. 135.
↑ http://mic-ro.com/metro/table.html Metrobits, dades dels metros del món (EN) (ES) (FR) (PT)
↑ Transports for London, El metro transporta mil milions de passatgers per primer cop (EN)
↑ Wolmar 2004, pàg. 4.
↑ Rose 2005.
↑ J.E. Conner, Estacions del metro en desús, in Capital Transport, 1999, pp. 33, ISBN 185414-250-X.

Altri projeti

Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Metropułitana de Londra
Scholia el detien schemi gràfeghi so Metropułitana de Londra

Linganbi foresti

(ingleze britànego) Sito ufisałetfl.gov.uk. Sconosesta: ingleze britànego (juto)
(EN) London UndergroundEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
(EN) Metropułitana de LondraStructurae.

Controło de autorità	VIAF (EN) 138011682 · LCCN (EN) n85207883 · BNF (FR) cb16597533r (data) · WorldCat Identities (EN) n85-207883

[first1-1] Wolmar 2004, pàg. 18.

[first2-2] Wolmar 2004, pàg. 135.

[3] ttp://mic-ro.com/metro/table.html Metrobits, dades dels metros del món (EN) (ES) (FR) (PT)

[4] Transports for London, El metro transporta mil milions de passatgers per primer cop (EN)

[first_deep-5] Wolmar 2004, pàg. 4.

[rose-6] Rose 2005.

[7] J.E. Conner, Estacions del metro en desús, in Capital Transport, 1999, pp. 33, ISBN 185414-250-X.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]