Vermont

**Vermont**
State of Vermont (en)
Bandiera
	; ;
Ino	These Green Mountains (en)
Bomò	«Stella quarta decima fulgeat»
Sinboło ufisałe	Catharus guttatus (it)
Soranome	The Green Mountain State
Epònemo	Green Mountains
Pozision
	44°15′59″N 72°34′19″W
Continente	nordamèrica
Stato	Stati Unii de l'Amèrica
Capitałe	Montpelier
Popołasion
Totałe	643 077 (2020)
Densità	25,8 hab./km²
Caze abitae	262 852 (2020)
Idioma	nisun vałore
Zeografia
Parte de	Stati Unii contìngui e New England
Àrea	24 923 km²
Àcua	4,16 %
Bagnà da	lago Champlain
Altitùdene	305 m
Ponto pì alto	Monte Mansfield (1 339,69 m)
Ponto pì baso	lago Champlain (30 m)
Rente a	Novo Hampshire ; New York ; Massachusetts ; Québec (1867–)
Prima mesion documentada	Repùblega del Vermont
Organizasion pułìtega
Òrgano ezecutivo	Goerno de Vermont (en)
Òrgano lejislativo	Asenblea Zenerałe de Vermont
Goernador del Vermont	Phil Scott (6 de zenaro del 2017) (R)
Màsema autorità zudisiałe	Vermont Supreme Court (en)
Còdazi de identifegasion
ISO 3166-2	US-VT
Fuzo oràrio	EST ; Amèrica/New_York
ID GNIS	1779802
Istòrego
	← Repùblega del Vermont
Sito web	vermont.gov

El Vèrmònt, dal 4 de marso 1791, el costituise el 14° Stato dei Stati Unii de Amèrica; el xe el 49° Stato pì popołoxo e el 45° pì estexo dei USA.

El xe situà inte ła region de ła Nova Ingiltera. El Vèrmònt el confina a est col Nòvo Hènpšar, a sud col Mèsaċusìz, a ovest col Nòva Iorc, e a nord co ła provincia canadexe del Cébèc; l'è el soło Stato de ła Nova Ingiltera a no aver costa su l'Oseano Atlàntego.

El só nome el riva dal franséxe e el vołe dir "Mónte Vérdo", propio cofà ła caéna de łe Mónti Vérdi che łe ło traversa.

Zeografia

El teritorio el se estende da na altitudine minima de 29 m a na altitudine masima de 1339 m. El sistema montagnozo prinsipałe del Paéxe el xe ła caéna dei Munti Vérdi che ła se esténde in diresion nord-sud; ła sima pi alta ła xe queła del Monte Mansfield, 1339 metri. A sud òvest se cata ła Cadena Taconica, sistema montagnozo parałel ai Munti Vérdi ma co riłievi manco ełevai che pian pian i va zo verso nord òvest inte łe pianure orientałi del Lago Champlain; quel'altra àrea pianexante del Paéxe ła xe costituia da ła vałe del fiume Canèticat a est.

Storia

Inte i tenpi pasài l'era abità tribù native americane (Irochixi, Algonchini e Abenaki), ła rejon ła xe stà esplorà inte el 1609 da Champlain e domandà da ła Fransa, ma drio ła sconfita franséxe de łe Guere Franco-Indiane l'è deventà na cołonia britànica (1724). Par un saco de ani el Vèrmònt el xe stà controłà da łe altre cołonie arente, che łe ga catà na rexisténsa beła forte da parte dei "Green Mountain Boys" (leter. Tuxi de ła Montagna vérda). El se ga proclamà indepandénte inte el 1777, ciapando el nome de Repùblica del Vèrmònt. Dopo ła Guera de indepandénsa, el ga tacà far parte de l'Union inte el 1791, cofà Stato quatòrdexe, o sia el primo a ndar rento inte i Stati Unii dopo łe trédexe cołonie orixinarie. El Vèrmònt el xe da tanto tenpo noto par ła só tradissionałe połìtica progresista e l'orientaménto forteménte democràtico. ła Costitusion de ła Repùblica del Vèrmònt ła xe stata ła prima costitusion nassionałe scrita del Nord Amèrica e ła prima a abołir ła sċiavitù e a istituir el sufragio universałe maschiłe.

Economìa

Ł'economìa, come inte el resto de ła Nova Ingiltera, ła xe baxada sora ła coltura de sereałi, ortaxi, patate e fruta, so ł'ałevamento de bovini e animałi da cortiłe e so ło sfrutamento de ła vasta area boschiva. Inoltre in Vèrmònt a se cata cave de màrmaro e de granito. Ło Stato el xe famoxo anca par ła produsion de siropo d'acero. Ntel secondario a xe sviłupà łe industrie ałimentare, tesiłe, del łegno, de ła carta e de ła cełułoxa.

Par ła bełeza del paesajo atira on mucio de turisti.

Demografìa

Piramide demografega intel 2000

Atualménte el Stato del Vermont el cónta na popołasion de 602.291 persóne, de łe cuałi:

El 96,0% i xe bianchi
El 0,9% i xe łatini (sudamericani o sudeuropei)
El 0,5% i xe mori
El 1,1% i xe axiátisi
El resto i xe de altre razze

El stato del Vermont, insieme al Maine, i xe i Stati co ła parsentuałe pi alta de zente bianca de tuti i Stati Unii.

Sità

Ła Capital del stato ła xe Montpiłìèr, mentre ła sità pi granda ła xe Burlington co 42.417 abitanti. Altre sità inportanti łe xe Râtland e Bèri.

Połitega

El stato el xe rapresentà a ła Camera dei Rapresentanti da 3 deputai. Ła pena de morte ła xe stada abołìa inte el 1964.

Note

↑ voze de refarensadata.census.gov.
↑ Declarà da: United States Summary: 2010, Population and Housing Unit Counts, 2000 Census of Population and Housing.

Varda anca

Contea de Orleans

Altri progeti

Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Vermont
Scholia el detien schemi gràfeghi so Vermont

Cołegaminti esterni

(EN) Informaxion e statisteghe Archivià il 5 de febraro 2007 in Internet Archive.

(EN) Informaxion so l'economia e el turismo
(EN) Sosietà storega del Vèrmònt
(EN) Agricoltura inte el Vèrmònt
(EN) Arte inte el Vèrmònt
(EN) Statisteghe Archivià il 27 de febraro 2013 in Internet Archive.

(EN) Movimento indipendentista del Vèrmònt

Controło de autorità	VIAF (EN) 128936020 · ISNI (EN) 0000 0004 0422 5151 · LCCN (EN) n79007067 · GND (DE) 4063093-6 · BNE (ES) XX455341 (data) · NLA (EN) 35580288 · NDL (EN, JA) 00953670 · WorldCat Identities (EN) n79-007067

[fc5ebec90617f32fb5468dba846a1dcca1ba0875-1] voze de refarensadata.census.gov.

[5f3e28e462dc8dcdf154987b5fe1dc206ebcdf97-2] Declarà da: United States Summary: 2010, Population and Housing Unit Counts, 2000 Census of Population and Housing.

[2]