1° de setenbre

xenaro · febraro · marso · apriłe · majo · xugno · lujo · agosto · setenbre 2023 · otobre · novenbre ·diçenbre
	Ve	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve	Sa
←	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	→

El 1 de setenbre el ze el 244° dì dal scumìsio de l'ano drio del całendàrio gregorian e el 245° inte i ani bizesti. Par rivar al cao de l'ano ghe vołe oncora 121 dì.

Uncó el taca el Autuno meteorołòzego.

Avegnimenti Cànbia

5509 v.C. – Scumìsia ła primo an del całendàrio bizantin. Secondo tradision bizantina sta cuà ła ze ła data de ła creasion del mondo
1092 – Joani II Comnen el divien co-inperatore bizantin
1532 – Ana Bołena ła vien fata marcheza de Pembroke da Enrico VIII de Inghiltera
1715 – Luizi XIV, re de Fransa, el more dopo gaver regnà par 72 ani
1752 – La Canpana de ła Libartà (Liberty Bell) ła riva a Fiładelfia
1804 – Juno, uno dei pì grandi asteròidi de ła fasa prinsipałe, el vien descuerto da l'astrònomo todesco Karl Ludwig Harding
1847 – Mesina, Itàlia: intento de revolta contro dei Borboni, ben suito sedà, forse par colpa de na dełasion
1864 – Guera siviłe americana: el zenerałe confedarà John Bell Hood el evàcua Atlanta (Georgia), dopo de un asèdio de cuatro mezi de łe trupe de William Tecumseh Sherman
1870 – I prusiani i se guadagna na vitòria decizionałe inte ła bataja de Sedan
1873 – Cetshwayo el monta inte el trono cofà re dei Zulù de sevente de ła morte de so padre Mpande
1875 – De sevente de un sasìnio, ła vien bandia l'organizasion de minadori irlandezi dizesti Molly Maguires, che i protestava contro de łe dure condision de lavoro soto de łe cuałe i zera sotoponesti inte i Stati Unii
1891 – Arzentina, Juan Vucetich el fonda el primo laboratòrio de identificasion datiloscòpega; inte el futuro sta data ła vegnarà stabiłia cofà Dì Internasionałe de ła Datiłoscopia^[1]
1897 – Ła verze ła metropułitana de Boston, ła prima del Nord Amèrica
1905 – I Stati de l'Alberta e de Saskatchewan i taca formar parte de ła Confederasion canadeze
1910 – El gnen fondà el Sport Club Corinthians Paulista, in Braziłe
1914
- San Pieroburgo, in Rùsia, el cànbia ła so nome in Pierogrado
- Inte el zoo de Cincinnati more l'ùltemo ezenplare de cołonba migradora
1917 – La Rùsia ła se proclama ufisalmente na repùblega
1920 – El zenerałe Henri Gouraud proclama el nasimento del Grando Lìbano
1923 – El grando teramoto de Kantō el devasta Tokyo e Yokohama, copando sirca 100.000 persone
1928 – Ahmet Zogu declara che l'Albania ła ze divegnesta na monarchia e el se ghene proclama èsar el re
1930 – Firma del Pian Young, sostituindo el Pian Dawes (clàuzuła de saraura del Tratà de Versailles)
1939 –
- Seconda guera mondiałe – La Zermània Nazista ła ataca ła Połònia, scumisiando ła guera.
- Ła vien istituia ła Medaja al mèrito par i soldai de Wehrmacht, SS, Kriegsmarine, e Luftwaffe. Anca ła version finałe de ła Croze de fero ła vien istituia in sta data
1944 – Libarasion de Firense
1945 – El Trio Lescano el se ezibise par l'ùltema volta inte ła ràdio italiana
1951 – I Stati Unii, l'Austràlia e ła Nova Zełanda i firma un tratà de mùtua protesion, ciamà ANZUS.
1958 – L'Islanda ła espande i so teritori de pesca finmente a łe àcue del Regno Unio, co ła diatriba che ła culmenarà inte ła Guera del merluso.
1969 – Na revołusion in Libia porta ła cołoneło Mu'ammar Gheddafi al podere
1970 – Tentà sasìnio del re Husayn de Zordània da parte de guerejeri pałestinezi
1979 – La sonda spasiałe statunitense Pioneer 11 ła divien ła prima a rivar a Saturno pasando sul pianeta a na distansa de 21.000 km
1980 –
- Chun Doo-hwan el divien presidente de ła Corea del Sud dopo de łe demision de Choe Kyu-ha
- La Maratona de ła speransa de Terry Fox ła se ferma arente de Thunder Bay, inte l'Ontario
1981 – L'IBM el lansa inte el marcà el primo personal computer: el 5150, bazà su procesadore Intel 8088
1983 – Guera freda: un jet de ła Korean Air el vien abatesto da un càcia soviètego co che l'aèreo corean el zera ndà drento del spàsio aèreo de l'Union Soviètega. I morti i ze stai 269
1985 – Na spedision franco-americana ła cata fora ła rùdaro del RMS Titanic
1991 – L'Uzbekistan el declara ła so indipendensa da l'Union Soviètega
1997 – In Svìsara łe taca łe trasmision dei canałi TSI2, TSR2 e SF2
2004 – A Beslan (Osèsia Nord-Alània, Rùsia) dei teroristi ceceni armai i tołe in ostajo sentenari de putełi e adulti inte ła scoła ełementare de ła sità.
2011 –inte i Stati Unii el nase el social network denomenà Snapchat .
2012 –Le lanpadine de incandesensa łe finise de vegner produzeste inte l'Union eoropea
2016 –In Venesueła , l'opozision pułìtega prevede na mobiłitasion inte ła capitałe denomenada «Tolta de Caracas », par far presion sul goerno de Nicolás Maduro , col fin che el vegna fazesto el referendum de rèvoca presidénsiałe.

Nasesti Cànbia

1962:
- Ruud Gullit, alenadore e ex-xugadore de bałon olandexe
1989
- Bill Kaulitz, cantante dela band tedesca Tokio Hotel e el so gemelo, Tom Kaulitz, chitarista dela band.