Golfo de Bizkaia

El golfo de Bizkaia (in basco Bizkaiko Golkoa, spagnoło golfo de Vizcaya, francexe Golfe de Gascogne, ocitan Golf de Gasconha), l'è un golfo del Oceano Atlantico setentrionałe che el deve el so nome a ła provinçia basca de Bizkaia. El bagna do Stati:

• ła costa ocidentałe de ła Francia, da ła Bretagna del sud (Brest) ai Pirenei Atlantici
• ła costa setentrionałe de ła Spagna, da i Paexi Baschi al Cao de Ajo in Cantabria.

Golfo de Bizkaia

Sorte	Baja
Epònemo	Bizkaia e Vascogna
Parte de	Osèano Atlàntego del Nord
Bagnà da	Osèano Atlàntego
Formà da	Mar Cantàbrego
Afluente	Fiume rivière d'Étel ,Lea River (en) ,Fiume Artibai ,Vilaine (it) ,Seudre (it) ,Oria (it) ,Ter (en) ,Uhabia (en) ,Untxin (en) ,Escudo River (en) ,Pont-l'Abbé river (en) ,Fiume Loira ,Fiume Bidasoa ,Fiume Saja ,Fiume Deva ,Fiume Navia
Conca idrogràfega	Bay of Biscay basin (en)
Dati e sifre
Prodondità	4 735 m
Àrea	223 000 km²

Vista generałe del porto de Ondarroa.

El ga n' estension de 225 000 km² e na profondità masima de 4 735 metri. Ła sałinità de l' aqua l'è pari al 35%.

Storia

Mapa połitega.

In spagnoło ła parte meridional del golfo l'è anca ciamà "Mar Cantábrico", da ła rejon Cantabria. In tel I secoło a.C. l'era stà ciamà dai Romani Sinus Cantabrorum (Oceano dei Cantabri).

In serte mape medioevałi, el Golfo de Bizkaia l'è segnà come El Mar de los Vascos.

Se ritien che sta area la fuse anca ła destinasion finałe (europea) de l'Armata rosa soviètega (łe ex forse armè de l' URSS) durante ła Guera freda. Ła poxision la ga inportansa sia geopołitica che strategica: ła prima l'è raprexentativa del potensiałe dominio soviètego su l'Europa, mentre ła seconda la se riferise a l'inportansa strategica de l'aceso a l'Oceano atlantico par łe navi sovietiche.

Zeografia

Łe coste francexi, fin a ła foce de l’Adour, i' ze piate e, a sud de ła foce de ła Gironda co dune; oltre la foce de l’Adour łe coste le diventa rocioxe e co dirupi; i fondali i' ze basi a est, mentre inte ła parte mediana i riva fin a oltre 5 000 m.

Fiumi

I prinsipałi fiumi che sfocia in tel golfo de Bizkaia, caraterixe da brevità e portata iregołare, i' è:

• Francia: Loire, Charente, Garonne, Dordogne, Adour.
• Spagna: citè verso ovest : Bidasoa, Oria, Urola , Nervión, Nalón, Pas, Asón, Deva, Miera, Besaya, Nansa, Eo, Sor.

Prinsipałi sità

El golfo de Bizkaia a Biarritz (Iparralde)

Łe prinisipałi sità che dà sul Golfo de Bizkaia i' è:

• Francia: Brest, Nantes, Ła Rochelle, Bordeaux, Baiona.
• Spagna: Donostia, Bilbao, Santander, Gijon.

Venti

I forti venti del mare del Nord che bate el golfo i' ze originè da łe base presion łocalixe su łe ìzołe britaniche e el Mare del Nord, combinè co l'Anticiclón de łe Axore.

Ła corente de Nadal, che la percore tuta ła costa Cantabrica da ovest a est, la riva al golfo de Bizkaia trascinando tuti i tipi de ojeti fin a scontrarse co ła costa continentałe, la qual coxa la le obliga a sałir verso nord e morir. Sta corente l'è la responsàbiłe de l' arivo fin a łe coste francexi del petrołio fuiriusio da ła nave Prestige, in seguito al dixastro avegnuo in tel 2002 in prosimità de łe coste gałisiane.

Atività

• Ła formasion de onde longo el litorale la favorise ła pràtega del surf inte łe stasion balneari de ła Costa d’Argento (in Aquitania, tra ła foce de ła Gironda e ła foce de l’Adour) e de ła costa basca .
• Pesca. Ła pesca in tel golfo de Bizkaia l'è tanto sfrutà e ghè tante specie in serio pericoło de estinsión, come l' orata, el merluxo e anca łe alici. Altre, come ła verdesca e xgonbro, i gode de bona sałute e i se sfruta regołarmente. Alcune specie i' ze xa sparie, come ła bałena basca, el cui ultimo exenplar l'è stà pescà a Orio a l' inìsio del secoło pasà.
• Anca el cabotagio l'è n' inportante atività del golfo: ghè do linee de tragheti, Santander-Plymouth e Bilbao-Portsmouth, che cołega Spagna e Inghiltera.
• Ła prexensa de numaroxe stasion balneari la favorise anca na notevołe atività turistica; łe stasion più note i' è: La Baule-Escoublac, Les Sables-d'Olonne, Royan, Arcachon, Biarritz, Donostia (San Sebastián).

Natura

Ła costa del golfo de Bizkaia - San Juan de Gaztelugatxe (Bizkaia).

I ferryboat da Portsmouth a Bilbao e da Plymouth a Santander i fornise uno dei più convenienti modi par oservar i cetacei inte łe aque europee, e ghè de frecuente ła prexensa de speciałisti a bordo. Vołontari e inpieghè del Dolphin Research Programme Archivià il 16 de setenbre 2007 in Internet Archive.

i uxa el ponte de ste navi par oservar e monitorar l'atività cetacea. Tante specie de bałene e delfini le pol esar avistè in sta area, e l'è uno dei pochi posti ndoe se pol oncora oservar łe bałene dal beco come łe bałene dal beco de Cuvier. Łe meo aree par avistar grosi cetacei i' ze el Canyon de Santander e de Torrelavega in tel sud del golfo. El viaio, de ła durata de tri dì, el parmete anca l' avistamento de un discreto numaro de xvariè specie de uxei marini, in particołar pełicani.

L' alga Colpomenia peregrina l'è stà introdotà e notà par ła prima olta in tel Golfo de Bizkaia da dei pescatori in tel 1906.

Portałi:
• Portałe de Paexi Baschi
|

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Golfo de Bizkaia
• el detien schemi gràfeghi so