Corfù

Corfù el xe el nome de on'ìzoła greca, inte el mar Ionio, de fronte a łe coste de l'Albania, da cui ła xe separà da on streto de una larghessa variàbiłe dai 3 ai 25 km. Ła popołasion amonta a sirca 110 000 abitanti, de cui sirca 36 000 inte ła sola cavedal. Aministrativamente ła costituise na Prefetura de ła Grecia,

Corfù

(el) Κέρκυρα
Sorte	Ìzoła
Parte de	Isole Jonie
Rejon zeogràfega	Isole Jonie
Liogo
Rejon aministrativa	Corfù (Gresa) (it)
Bagnà da	mar Jònego
Dati e sifre
Mezura	9 () × 61 () km
Perìmetro	217 km
Ponto pì alto	Mount Pantokrator (en)  (906 m )
Àrea	626 km²
Istòria
Istòrego
	Asèdio de Corfou
Sito web	kerkyra.gr

El vecio nome de Corfù el xe Corcira, in greco Κέρκυρα , o, come so łe monede e iscrision, Κόρκυρα . Co ogni probabiłità ła sità de Σχερίη , cità da Omero come el paexe dei Feaci el xe on altro nome de Corcira.

A xe on erore comune ciamare anche ła cavedal de l'ìzoła, Kerkyra, co ło steso nome. Ła xe cołegà a ła teraferma, sia greca che italiana, da svariade łinee efetuade co traghet e co aliscafi che i va a Igoumenitsa, Patrasso, Venesia, Bari, Brindixi, Ancona, oltre che da on aeroporto internasionałe co cołegamenti operai sia da vetori nasionałi che privati, che i ofre sia xołi de łinea che xoło charter verso svarià destinasion (in pareci caxi, inte el nordeoropa) e un novo servisio de idrovołante.

Ł'ìzoła ła xe rełativamente picinina, de forma vagamente triangołare, col vertice a sud e ła baxe sol łato orizontałe da est a ovest, e mixura sirca 35 km de baxe par sirca 65 de altessa, (580 km²) co on sviłupo costiero de 217 km: łe coste łe xe parecio frastajà e łe ofre cai, baje, porti, punte e parece spiaje. Parece łocałità łe xe sta atrezà par ospitare imbarcasion da diporto. Ła sima pì alta el xe el monte Pantokrator (908 m o 916 m).

Sa se ecetua el masicio del Pantokrator el teritorio el xe quaxi intieramente conposto da cołine tanto fertiłi: el clima mediteraneo el favorise coltivasion come vegne, ołivo, agrumi, fighi.

Storia

Ła sità ła xe sta fondà col nome de Corcira (gr.Kérkyra) inte el 700 a.C. Ła xe entrà inte ła storia come cołonia de Corinto (733 a.C.) e ła xe pasà parece volte da na dominasion a 'n'antra a causa de ła poxision parecio favorévołe inte el Mar Mediteraneo: ligà a Roma dal 299 a.C. ła xe diventà po' inte el IV-XI secoło bizantina, XI-XII normana, po' ła xe pasà soto Genoa, soto i Angioini, inte el 1202-1204 (l'epoca de ła 4a crociata) ła xe 'rivà Venesia, che ła xe restà da ła fin del XIV al XVIII secoło.

Ł'età bizantina

Casteło de S. Angelo.

Corfù ła ga continuà a apartegnere a l'Inpero roman d'Oriente e da l'VIII secoło ła ga costituìo on distreto. Inte l'876 ła sità ła xe divegnù sede de on vescovado, dipendente dal patriarca de Costantinopołi. Co l'XI secoło, ła conquista normana de l'Itałia meridionałe ła ga fato de l'ìzoła uno di primi obietivi dei sovrani siciłiani. Roberto el Guiscardo el se ne ga impadronìo na prima volta inte el 1081, ma l'intervento de ła flota venesiana, ciamà da l'inperador Alessio I Comneno, ła ga riportà l'ìzoła soto el dominio bizantin. I Normani i ga riconquistà parò Corfù inte el 1147, sia pure par poco, e novi atacchi ła ga subìo inte el 1185, finché inte el 1199 no ła xe cascà in man ai Genovexi. Inte el 1204, co ła spartision de l'inpero bizantin seguia a ła quarta croxada, Corfù ła xe sta asegnà a Venesia. Ł'ìzoła ła xe sta ałora divixa in diexe feudi che i xe sta asegnà a altretanti nobiłi vèneti, col soło obligo de versare on tributo anuo e de provedare a ła difexa. A se ga tratà parò de na breve parentexi, parché inte el 1214 a se ne ga inpadronìo Niceforo Ducas, primo despota de l'Epiro, el cuałe el ga costruìo so ła costa osidentałe el casteło de S. Angeło a protesion de łe incursion dei pirati genovexi e el se ga preocupà de rìzołevar łe condision de ła popołasion indixena e del clero ortodoso. Inte el 1259, parò, dando in spoxa so fioła Elena a Manfredi, fioło de Federico II de Svevia, el despota Michele II Ducas el ghe ga dà in dote Corfù e alcune forteze sora ła costa albanexe, faxendo cusì finir ła dominasion bizantina.

El dominio angioino-napołetan (1266 - 1386)

El dominio de Manfredi el xe durà poco parché el xe sta batù e copà a Benevento da Carlo d'Angiò, el cuałe el se ga inposesà cusì del regno de Siciłia e de Napułi. A Corfù el governador svevo Filippo Chinardo el ga sercà de conservar el potere proclamandose re de l'ìzoła e faxendo prexoniera ła vedova Elena e i fiołi. In tal ocasion el despota Michele II el ga sercà de recuperare ła sità, ma i so tentativi i xe fałìi e a ła fin del 1266 re Carlo d'Angiò el xe riusìo a ciapàre poseso de Corfù e de łe altre tere so ła teraferma albanese che łe zera sta de Manfredi. Da ałora Corfù ła ga costituìo ła cavedal dei domini angioini del Levante e sol finir del '300 l'ìzoła e i domini albanexi łe xe diventà apanagio del principe Filippo de Taranto che, maridandose in seconde noze co Caterina de Valois, neoda de l'ultimo inperador łatin de Costantinopołi, ła ga eredità anca łe rivendicasion dei Courtenay so Costantinopołi.

A governar l'ìzoła a zera sta invià on caitan regio e on numaroxo seguio de funsionari e de soldati fransexi e itałiani, e zera sta intraprexa na radicałe trasformasion de ła società corfiota a traverso ła concesion de feudi a baroni provenienti da l'Itałia e da ła Provensa, cuałi i Tocco, i Capece, i Hulot, i Altavilla; a zera sta ugualmente modificà ła strutura aministrativa de l'ìzoła parché pur łasando al so posto i decarchi istituii dai despoti epiroti, tuto el teritorio el zera sta inquadrà in quatro bałivati (Agirù, Oros, di Mezzo e Alefchimo). I continui scambi co ła costa itałiana i ga portà po' a l'imigrasion inte l'ìzoła de pareci ofixiałi e funsionari pujesi. Inte ło steso tenpo a zera sercà de instaurare na gerarchia eclexiastica catołica, co l'istitusion de on arcivescovo łatin a Corfù e abołendo pertanto el vescovado ortodoso, sostituio da on senplice protopapas, ełetto da on cołejo de preti e de łaici.

Łe presion rełigioxe dei governadori angioini i ga creà tanto malcontento tra i Corfioti e de questa situasion, insieme a łe barufe esistenti a Napułi tra i vari pretendenti al trono, a ga trato profito i Venesiani che sol finir del XIV secoło, vinto el conflito co Genoa, i gaveva dà scuminsio a na decixa połitega espansionistica łongo łe coste albanexi e greche. Inte el 1386 i Venesiani i ga asedià Corfù co on inponente exercito soto ła guida del signor de Padova Francesco da Carara, otegnendo a ła fin ła rexa del presidio angioin e ła dedision de ła sità. Ai Corfioti ła Republica ła ga conceso anpi priviłegi e ła conferma de tuti i precedenti ordeni e statuti, e soratuto ła se gheva inpegnà par catare on acordo co ła potente aristocrasia baronałe che ła dominava l'ìzoła. Ł'aquisto, inisialmente soło miłitare, el xe diventà definitivo soło inte el 1402, quando el re de Napułi Ladislao II el ga vendù tuti i so diriti a Venesia par 30 000 ducati d'oro.

El dominio venesian

Detajo de ła forteza nova

Soto el dominio venesian Corfù ła xe sta governada da on patrisio venesian che, col nome de Bailo, el zera nominà par du ani e l'aministrava ła giustisia inte l'ìzoła co l'asistensa de du consijeri, anca łuri venesiani. A afiancarlo inte łe question miłitari i zera on Proveditor e on Caitan, el Caitan grande de ła forteza vecia e el castełan del casteło de ła canpana inte ła sità vecia. Inte el 1715, dopo aver perso el Pełoponexo a ghe se ga traferìo el Provveditore generale da Mare, on senador nominà da ła Republica che el gaveva el comando supremo de ła flota in tempo de pace e al cuałe a ghe zera sta dà anca el governo civil, criminałe e miłitar de łe Ixołe Ionie. A lu zera portà in apeło tute łe sentense pronuncià dai tribunałi e dai retori de łe tere dipendenti che, inte el XVIII secoło łe gera, oltre a Corfù, łe ìzołe de Zante, Cefałonia (con Itaca), Santa Maura (o Leucade) e Cerigo, oltre ai du distreti de Prevesa e Voniza su ła prospiciente costa albanexe.

Ła sità ła zera reta da on rexime aristocratico, esendo consentio l'aceso al consejo e a łe prinsipałi cariche publiche soło da quełe fameje (in parte disexe dai antichi baroni fransexi e napołetani)iscrite al livro d'oro, redato inte el 1572. Ł'organo prinsipal de l'aministrasion comunałe el zera el Magior Consejo, che el se riuniva anualmente par ełexare el Minor Consejo, dal cuałe a zera ełeti tuti i vari ofixiałi de ła sità e dei quatro baliati del so distreto, oltre a łe ìzołe de Passo (Paxos) e Antipasso (Antipaxos) e ai borghi fortificai de Butrinto e Parga, che i se cata so ła teraferma.

Dopo on curto periodo soto ła dominasion fransexe e pochi ani riunìa inte na confederasion de ìzołe, Corfù ła xe pasà a ła Grecia inte el 1864; inte ła Seconda Guera Mondiałe ła xe sta na baxe navałe dei ałeati, ła xe sta po' ciapà da l'Itałia e senpre a Corfù a xe sta conbatù on'aspra bataja tra itałiani e todeschi in seguito a l'armistisio de l'8 de setenbre 1943, bataglia finìa ła cuałe i todeschi i ga copà i ofixiałi italiani prigionieri. Dal 1944 ła xe ritornà a ła Grecia e ła xe meta de turisti grasie al clima mite e a ła bełesa del mar; i unici resti de łe numeroxe dominasion łe xe un palazo reałe de epoca clasica, on teatro venesian e fortificasion del steso periodo.

Amministrasion

Dal punto de vista aministrativo Corfù ła costituise una de łe Prefeture de ła Grecia deła rejon de łe Ixołe Ionie, costituia da 13 munisipałità e da 3 comunità, soto ełencae.

munisipałità	caołogo (se diverso)
Achilleio	Gastouri
Agios Georgios	Agros
Corfù
Esperion	Velonades
Faiakes	Ypsos
Kassopaia	Kassiopi
Korissia	Argyrades
Lefkimmi
Meliteieis	Moraitika
Palaiokastritsa	Lakones
Parelioi	Kokkini
Paxi	Gaios
Thinali	Acharavi
comunità	caołogo (se diverso)
Ereikoussa
Mathraki
Othonoi

Imagini de l'ìzoła

• 
  Vecio forte venesian
• 
  Vista dal monte Pantokrator.
• 
  Terasa de l'Achilleon
• El campaniłe de ła cexa de San Spyridion tra łe bancarełe de ła kantounia
  El campaniłe de ła cexa de San Spyridion tra łe bancarełe de ła kantounia

Altri progeti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Corfù
• el detien schemi gràfeghi so