Jugoslavia

Ła Repùblega Sosiałista Federałe de Jugoslavia ła ze sta ło Stato prinsipałe dei Balcani dal 1943 al 1992, ano de ła so disołusion.

Jugoslavia

Королевство сербов, хорватов и словенцев (ru)
Bandiera
Ino	Hey, Slavs
Pozision
44°49′14″N 20°27′44″E44°49′14″N, 20°27′44″E
Continente	Eoropa
Capitałe	Belgrado
Popołasion
Totałe	23 271 000 (1991)
Densità	90,97 hab./km²
Demònemo	yugoslavo,
Idioma	serbocroato
Zeografia
Àrea	255 804 km²
Bagnà da	mar Adriàtego
Ponto pì alto	Monte Tricorno (2 864 m)
Rente a	Zermània nazista   Bulgaria   Àustria   Union Eoropea   Albania   Ungaria   Romania   Gresa   Itàłia (1929–)
Dati istòreghi
Desolvimento	27 de apriłe del 1992
Organizasion pułìtega
Forma de goerno	monarchia e repùblega
Menbro de	Organizasion de łe Nasion Unìe e Interpol
Economia
Moneda	dinaro jugoslavo
Còdazi de identifegasion
ISO 3166-1	YU
Fuzo oràrio	UTC+1
Domìnio de primo liveło	.yu
Prefiso tełefònego	+38
Istòrego
stati post-jugoslavi →

Fondà soto el nome de Repùblega Democràtega Jugoslava (29 de novenbre - 4 de diçenbre 1943) come risultato de ła seconda riunion de l'AVNOJ (Consejo Antifasista de Łiberasion Popołare de ła Jugoslavia) che ła se ga tegnù a Jajce (Bosnia e Erzegovina) sora łe senari de queło ca jera stga el Regno de Jugoslavia, inte el 1946 ła ga canbià el proprio nome in Repùblega Federativa Popołare de Jugoslavia mentre inte el 1963 ła ga asunto el so nome definitivo.

Ła Jugoslavia ła confinava a nord-òvest co l'Itałia e l'Àustria, a nord co ła Ongarìa e Romanìa, a est co ła Bulgarìa, a sud co l'Albanìa e ła Gresa e a òvest co'l mar Adriàtico.

Inte el perìodo de ła Guera freda ła Jugoslavia ła ze stà un inportant menbro dei paezi nó ałineài.

El so primo presidente el ze sta Ivan Ribar mentre el Maresiało Tito el jera Primo Ministro. Inte el 1953 Tito el ze sta ełeto presidente, carica che ła ze diventà a vita inte el 1963. Tito el ze morto el 4 de majo del 1980. Co ła so morte łe tension interne intrà łe diverse nasionałità, che prima łe venìa mese a tazere anca co ła forsa, łe ga scuminsià a vegner fora. Dopo che cuatro de łe sie Repùbleghe Sosiałiste łe ga deciarà l'indipendensa tra el 1991 e el 1992, ła Federasion ła se ga desfà par far posto a ła Repùblega Federałe de Jugoslavia, formà da łe do restanti repùbleghe (Serbia e Montenegro). Inte el 2003 anca sta Federasion ła ze sta trasformà in Union de Serbia e Montenegro. Inte el 2006, infine, ła Serbia e el Montenegro i se ga separà e atualmente i ze do Stati del tuto indipendenti.

Repùbleghe Sosiałiste e Province Autonome

Internamente ło Stato el jera divizo in sie Repùbleghe Sosiałiste e do Province Autonome Sociałiste che łe fazeva parte de ła Repùblega Sosiałista de Serbia. Ła capitałe federal ła jera Belgrado.

Co ła costitusion del 1974, in seguito a łe tension interne, dovue al nasionałismo dei croati e a łe tendense łiberałi dei serbi a se jera previsto el dirito par łe Republiche de poterse destacare da ła Federasion. Tałe dirito no el jera previsto par łe Province Autonome.

Mapa numerà de łe Republiche e Province de ła Federasion

Republiche e Province in ordine alfabètego:

1. Repùblega Sosiałista de Bosnia e Erzegòvina, co capitałe Sarajevo
2. Repùblega Sosiałista de Croasia, co capitałe Zagabria
3. Repùblega Sosiałista de Masedonia, co capitałe Skopje
4. Repùblega Sosiałista de Montenegro, co capitałe Titograd (atuałe Podgorica)
5. Repùblega Sosiałista de Serbia, co capitałe Belgrado, ca includeva anca:
   5a. Provincia Sociałista Autonoma del Kòsovo, co capitałe Priština
   5b. Provincia Sociałista Autonoma de ła Vojvodina, co capitałe Novi Sad
6. Repùblega Sosiałista de Slovenia, co capitałe Łubiana.

Disołusion

Łe prime do Repùbleghe Sosiałiste a dichiarare l'indipendenzaa łe ze sta ła Slovenia e ła Croasia (tute e do el 25 de zugno 1991), tegnù drio dopo pochi mizi da ła Macedonia (8 de setenbre 1991). El 5 de apriłe 1992 anca ła Bosnia e Erzegovina ła se ga dichiarà indipendente, a sto punto łe do Repùbleghe Sosiałiste restà, la Serbia e el Montenegro, łe ga dà vita a ła Repùblega Federałe de Jugoslavia, metendo fin a ła storia de ła Federasion Sociałista.

Bibliografia

• S. Bianchini, La questione jugoslava, Giunti, Firenze 1996
• J. Krulic, Storia della Jugoslavia, Bompiani, Milano 1997
• J. Pirjevec Il dì di San Vito. Jugoslavia 1918-1992. Storia di una tragedia, ERI, Roma 1993
• A. Floramo, recensione di R. Petrović, Il fallito modello federale della ex Jugoslavia Archivià il 29 de majo 2007 in Internet Archive., «eSamizdat», 2006, IV, pp. 11–16

Łigamenti foresti

• (EN) Ordeni e medaje de ła Republica Sociałista Federałe de Jugoslavia Archivià il 21 de zunjo 2006 in Internet Archive.

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Jugoslàvia
• el detien schemi gràfeghi so