Ospeałe
L'Ospeałe (anca Ospedałe) el xe un istitusion par l'asistensa sanitaria in xenere costituia da un grupo de edifisi co un personal spesiałixà chel fa cure e medicaménti par tratar xente (i pasiénti) colpisa da małani gravi.
Ai giórni de ancuo i ospeałi i xe de sòłito tirai su e mantegnui da governi, asociasion par schei o miga par schei, conpagnie par sigurar ła sałude, o de carità, anca grasie a donasion. Durante ła storia, parò, i ospeałi i gera spéso organixai e gestidi da órdeni rełigióxi o personagi o cavi generóxi. A ła stésa maniera, i ospeałi de ancuo i xe direti e dotai da xente de profesion come dotori, chirughi, e infermieri, méntre inte ła storia, st'òpwra qua ła gera più fata da móneghi o vołontari.
I primi ospeałi i xe nasui drénto ténpli, in Egito, Mexopotamia e Oriénte. Sta roba ła xe da atribuir al fato che spéso i pasiénti i se fidava ai dei par eser guarìi, anca se drénto ai ténpli no ghe gera miga un'organixasion da ospeal e ła medexina ła se fondava su pensieri chei gaveva baxe de rełigion, o anca magia. Ipocrate de Coo el xe stà el primo a darghe qualcosa de sientìfego a ła medexina: łu el pensava che bexognava che eła, come siénsa, ła gavése baxe de oservasion e spiegasion łòxica.
Inte i ténpi antighi speso, parò, ła medexina ła xe 'ndada vanti a èser cołigada a ła rełigion. El xe anca grasie a sta roba che inte el consegio de Nicea (325) i ga stabiłì che ła Ceza ła fuse de giuto ai pòari e ai małai: intrà i Cristiani, sto pensièr de far da sustégno el gera xà prexente, basta véder ła paràboła del bon samaritan. A ła fin tuto el ga contribuio a crear łe organixasion ospeałiere monàsteghe, baxe par i ospeałi moderni
Posti leto inte el mondo
canbiaI dati cuà soto metesti i segna el nùmaro de posti leto inte i ospeałi, in referensa a l'ano 2011, stabilia da ła CIA World Factbook e devulgada inte el xenaro del 2012. Ła mostra el nùmaro dei posti leto so miłe abitanti, par ogni stato del mondo:
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Altri projeti
canbia
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so ospeałe
Linganbi foresti
canbia- ospedaleTreccani.it – Enciclopedie on line, Istituto de ła Ençiclopedia Italiana.
- Alessandro Canezza, OSPEDALE, in Ençiclopedia Italiana, Istituto de ła Ençiclopedia Italiana.
- ospedaleVocabolario Treccani, Istituto de ła Ençiclopedia Italiana.
- (IT, DE, FR) Ospeałehls-dhs-dss.ch, Disionàrio stòrego de ła Svìsara.
- (EN) Pamela C. Fralick, Harold Scarborough e W. Douglas Piercey, hospitalEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
- (EN) hospitalEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
- (EN) Opere riguardanti OspeałeOpen Library, Internet Archive.
- (EN) Ospeałe, in Catholic Encyclopedia, Robert Appleton Company.
| Controło de autorità | LCCN (EN) sh85062285 · GND (DE) 4032786-3 · BNF (FR) cb11940402g (data) · BNE (ES) XX4576312 (data) · NDL (EN, JA) 00561153 |
|---|