Wikipedia:Prinsipio

Cheło che te ghè schcià el rimanda a sta voxe, parché el xe on so sinònemo o el vien esplegà cuà drento. rimandamento da Pàxena prinsipałe
  • Teritòrio
    Vila Capra, dita La Rotonda (conosesta anca cofà Vila Almerico-Capra o Vila Capra-Valmarana) la xe na vila vèneta a pianta sentrałe costruìa da Andrea Palladio a partir dal 1566 a do pasi da la sità de Vicensa. El nome "Capra" el vien dal cognome dei do fradełi che i ga conpletà el edifegà dopo verlo cronpà inte el 1591. La Rotonda la xe probabilmente la vila piasè famoxxa del Palladio e forsi anca de tute le viłe vènete, e uno dei edifici piasè inportanti de la storia de l'architetura de l'epoca moderna.
    Co inte el 1565 el canònego conte Paolo Almerico, che el s'avea retirà da la Curia Romana dopo èsar sta referendario apostòlego soto i papi Pio IV e Pio V, el ga deçidesto de tornar inte ła sità andoe che el xera nasesto (Vicensa) e costruirse na residensa de canpagna, no el s'avaria mai imaxenà che la caxa che el ga comisionà a l'architeto Andrea Palladio la saria devegnesta uno dei protòtepi architetòneghi piasè studiai e imitai par i sìncue sècoli dopo.

    Lexi la voxe...

    Cervantes Jáuregui

  • Istòria
    Tèsara de iscrision del Partio Sociałista del 1972
    El Partio Sociałista Itałian (PSI) el xe sta on partio pułitego fondà inte el 1892 e operante in Itàlia fin al 1994, de ispirasion Sociałista, Socialdemocràtega, Sociałista liberałe e riformista.
    Durante el rexime fasista e, in partegołare, dopo ła metesta al bando de tuti i partii co ła ecesion del Partio Nasionałe Fasista, el PSI el ga continuà, inte i łìmiti del pusìbiłe, ła so atività inte ła clandestinità, mentre ła diresion del Partio ła intentava de informarse so ła vita pułìtega del Stato e de influirghe da l'exilio fransexe.
    Considarà èsar uno dei partii sentrałi de ła prima repùblega italiana, el ga faxesto parte de tuti i goerni dal 1963 finmente a l'ùltemo prima de Tanxentòpołi, motivasion che ła ga portà el partio a èsar inte łe condision de gaver da sarar e che de consevensa faxendo mancar ła majoransa in parlamento portando el goerno saltar.

    Lexi ła voxe...

    imàzene del dia

    Cervantes Jáuregui

  • Siensa
    L'àcua ła xe on conposto chìmego de formuła mołecołar H2O, andove i do atomi de idròxeno i xe ligai a l'atomo de osìxeno co on ligame covałente. In condision de tenperadura e presion normałi ła se prexenta cofà on sistema bifaxe - costituio da un licuido incołor e insaor (che el vien ciamà "àcua" in senso streto) e da on gas incołore (ciamà vapor àcueo) - ma anca cofà on sołido (dito jaso) inte el caxo andove ła tenperadura ła sìpia conpagna o inferior a ła tenperadura de conxełamènto.


    L'àcua parò, no ła xe inportante solché inte el canpo de ła fìxega e de ła chìmega, ma ła ciapa on roło de granda riłevansa inte ła so doparasion inte l'omo, o sia ła inportansa de l'àcua inte el nostro corpo.



    Lexi ła vóxe...

    imàzene del dia

    Cervantes Jáuregui

Lo savéito che?

Inte el dì de ancó, sirca ła metà dei Vèneti (intendesti in senso largo, o sia "xente che ła parla ła łengua vèneta") ła se cata in Itàlia in cheło che xera el vècio "stato de tera" de ła Repùblega Vèneta, ma anca in Trentin e Venèsia Julia, inte ła xona intrà Pordenon e Trieste. L'altra metà che resta ła xe sparpajada intrà Istria, Dalmasia, Romania (Tulcea), Braxiłe (Stati de Rio Grande do Sul e Santa Catarina) e Mèsego (inte ła sità de Chipilo).

Lexi ła voxe...

On provèrbio a ócio

Chi vive sperando more cagando.

On testo a ócio

TODERO: Nissun fa gnente in sta casa. Mio fio xe un alocco; le donne no gh’ha giudizio. Se no fusse quel bon galantomo de sior Desiderio, poveretto vu. Son vecchio; certe fadighe no le posso più far; gramo mi, se nol fusse elo; el xe un omo attento, el xe un omo fedel, el xe nato in tel paese dove che son nato anca mi; el xe anca, alla lontana, un pochettin mio parente; avanti che mora, lo voggio beneficar. Ma no voggio miga, per beneficarlo elo, privarme mi: che son vecchio, xe vero, ma posso viver ancora dei anni assae; ghe n’è dei altri che xe arrivai ai cento e quindese, ai cento e vinti, e no se sa i negozi come che i possa andar. Troverò ben mi la maniera de beneficarlo senza darghe un bezzo del mio. Velo qua. No vôi per altro che el creda che gh’abbia bisogno de elo, no vôi che el se insuperbissa. Lo voggio beneficar; ma vôi che el laora, e che el se sfadiga.



Carlo Goldoni, Sior Todero brontolon
ła ze meta de turismo culturałe par el so patrimònio artìstego e ła ze stada declarada Patrimònio de l'umanità par łe tante òpare architetòneghe de Pałàdio
el ze el caołogo de ła Marca Trevizana, tera che da l'alta età de mezo ła ze famoza par ła richesa culturałe e econòmega.

Trevizo:Pałaso dei Trezento in Piasa dei Siori

Ócio!: Premetindo che ła łéngua vèneta no ła ga oncora on stàndar bel-ché definio e che ła ga de consevensa pì de na variante, par capirse tuti mejo e réndar i artìcułi de Wikipèdia na cołesion de conceti ai cuałi tuti i połe farghe ingreso, se ga fato-sù de łe convension de scritura che, tegnendo fede a ła Grafia Vèneta Internasionałe Moderna, łe rende ła ensiclopedia pì omozènea.

.
Wikipedia e i so projeti fradeƚi multiłengua:
Meta-Wiki, coordinamento dei projeti WikimediaWikiSpecies, catalogo de ƚe speçe viventiMediaWiki, el software dei projeti WikimediaWikiversità, rixorse e atività didategheWikisionàrio, gaƚepin e lesegoWikinotisie, fonte de notisie a contegnuo vertoWikisource, documentasion de publego dominioWikimedia Commons, rixorse multimediaƚi condivixeWikipedia, l'ençiclopedia libaraWikimania, confarensa dedicada ai projeti WikimediaIncubator, projeti in partensaWikiquote, na racolta de citasionWikibooks, ƚa biblioteca libaraWikidataWikivoyageWikimedia Foundation, organixasion che jestise i projeti Wikimedia
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Prinsipio&oldid=1178624"
Léngua